ساخت سازه عفونت زا و تعیین میزبان های طبیعی ویروس پیچیدگی برگ شلغم

ویروس پیچیدگی برگ شلغم (turnip curly top virus, tctv)، جمینی ویروسی جدید با ویژگی های منحصر به فرد است که در سال 1389 از مناطق ظفرآباد و همایجان واقع در استان فارس گزارش شده است. این ویروس از لحاظ نحوه ی سازماندهی ژنوم و جایگاه فیلوژنتیکی کاملا متفاوت از سایر جمینی ویروس ها است و بطور موقت در جنس curtovirus قرار داده شده است. علیرغم متمایز بودن، هنوز قدرت بیماریزایی ژنوم تک بخشی tctv به اثبات نرسیده است و تحقیقات زیادی نیز روی ویژگی های بیولوژیکی آن صورت نگرفته است. بنابراین هدف اصلی این تحقیق، اثبات بیماریزایی و همچنین بررسی میزبان های احتمالی tctv در طبیعت است. اثبات بیماریزایی و اجرای اصول کخ در جمینی ویروس ها با ساخت همسانه عفونت زا (infectious clone) امکان پذیر است. ساخت سازه عفونت زای tctv به شیوه دوتایی ناقص (partial dimer) طراحی شد و یک طول کامل و یک طول ناقص ژنوم، بصورت نسخه های پشت سرهم، درون ناقل دوگانه ی pgreen قرار داده شد. سپس سازه ی فوق به سلول های آگروباکتریوم نژاد c58 منتقل گردید. آزمون بیماریزایی سازه ی عفونت زا روی میزبان اصلی یعنی شلغم و گیاهانی چون کلم برگ، چغندرقند، گوجه فرنگی، اسفناج، لوبیا چشم بلبلی، کدو، خیار، داتوره و توتون صورت گرفت. در طی 2 تا 3 هفته بعد از تلقیح سازه-ی عفونت زا، علائم مشخص tctv در بوته های شلغم ظاهر گردید و در میان سایر گیاهان فقط چغندرقند و لوبیا علائم مختلفی را نشان دادند. آلودگی یا عدم آلودگی گیاهان تلقیح شده، توسط آزمون pcr ارزیابی گردید. به منظور تعیین میزبان های طبیعی tctv، از گونه-های مختلف هرز و زراعی در مناطق آلوده، فقط چهار گونه علف هرز در آزمون pcr، واکنش مثبت نشان دادند. براساس نتایج این تحقیق، ماهیت tctv بعنوان یک جمینی ویروس متفاوت با ژنوم تک بخشی اثبات گردید. سازه ساخته شده ابزاری است که در آینده برای بسیاری از مطالعات از جمله تعیین وظایف ژن ها و شناسایی یا تولید واریته های مقاوم کاربرد دارد.